پردازنده Core i9 13900H یک CPU پیشرفته برای لپ‌تاپ‌ها است که اینتل آن را بر اساس سری Raptor Lake (معماری Alder Lake) تولید می‌کند. این تراشه‌ی پرچمدار که در فصل اول سال ۲۰۲۳ معرفی گردید، یکی از جدیدترین و قدرتمندترین پردازندههای نسل ۱۳ اینتل در سری Core i9 با پسوند H برای لپ‌تاپ است که با نام کامل Intel® Core™ i9-13900H عرضه می‌شود.
این پردازنده به دلیل قدرت بالا، عملکرد رضایت‌بخش، مصرف انرژی بهینه و تولید گرمای کنترل شده، هم‌اکنون به عنوان یکی از محبوب‌ترین تراشه‌های نسل ۱۳ اینتل شناخته می‌شود. در این مقاله قرار است به بررسی پردازنده Core i9 13900H بپردازیم که در حال حاضر یکی از قدرتمندترین پردازندههای اینتلی موجود در بازار است. برای بررسی این پردازنده‌ی جدید اینتل در ادامه با آی‌تی هوم همراه باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم…
بررسی سری‌های مختلف پردازنده نسل ۱۳ اینتل
اینتل پردازنده نسل ۱۳ خود را در سری‌های P -U -H -HX برای لپ‌تاپ و سری‌های K -KF را برای دسکتاپ تولید می‌کند. در بین پردازندههای نسل ۱۳ اینتل، تراشه‌های سری U کم قدرت‌ترین تراشه‌های مخصوص لپ‌تاپ است، همچنین قدرتمندترین پردازنده‌ها نیز سری HX بوده و پس از آن نیز پردازندههای سری H جای می‌گیرند. در نقد و بررسی پردازنده نسل 13 اینتل به صورت کامل این موضوع را بررسی کرده‌ایم و در مورد این سری ها پردازنده‌ها اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار داده‌ایم که برای داشتن اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.
بررسی تخصصی پردازنده Core i9-13900H؛ معماری و مصرف انرژی
در ابتدا و قبل از هرچیزی باید گفت اینتل برای ساخت مدار مجتمع این پردازنده، از فرآیند ساخت intel 7 استفاده می‌کند، که در واقع همان لیتوگرافی ۱۰ نانومتری است که با استفاده از معماری هیبریدی تولید می‌شود. ممکن است برای برخی از افراد این سوال وجود داشته باشد که معماری هیبردی به چه معنا است؟
معماری هیبریدی یعنی استفاده از دو گروه هسته‌ی پر توان یا عملکرد «P» و هسته‌ی بهینه یا کارآمد «E» که در هنگام استفاده‌ی معمولی فقط هسته‌های کارآمد E فعالیت می‌کنند. اما در هنگام استفاده برای پردازش محتواهایی با گرافیک سنگین، هسته‌های گروه پرتوان یعنی هسته‌های عملکرد P نیز فعال می‌شوند. استفاده از این روش، کاهش مصرف انرژی، عدم افزایش گرمای مدار مجتمع بهترین عملکرد را به ارمغان می‌آورد.
پردازنده Core i9 13900H برای رقابت با تراشه‌های سری Ryzen 7000 شرکت AMD عرضه شدند. هرچند که گفته می‌شود این پردازندههای اینتل از نظر قدرت نتایج بهتری نسبت به تراشه‌های AMD ارائه می‌دهند اما اینتل هنوز موفق نشده تا میزان گرمای تولید شده را به اندازهی تراشه‌های AMD کاهش دهد. از نظر بسیاری از کارشناسان و کاربران، به خصوص گیمرهای حرفه‌ای این افزایش تولید گرما به دلیل عدم تاثیر سوء بر عملکرد پردازنده، به آن صورت مهم تلقی نمی‌شود.
یک پردازنده به همان نسبت که قدرت بیشتری تولید می‌کند، به مصرف انرژی بیشتری نیز نیاز دارد و از آن سو نیز میزان تولید گرما افزایش می‌یابد و در دمای گرم‌تری کار می‌کند. این موضوع می‌تواند سبب ایجاد مشکلاتی شود که بر عملکرد آن تاثیر بگذارد.اگر تراشه انرژی بسیار بیشتری مصرف کند و دائماً بیش از حد گرم شود، افزودن هسته‌های بیشتر، به آن صورت کمک چندانی نخواهد کرد که میزان گرمای تولید شده کاهش یابد.
با توجه به افزایش تولید قدرت، پردازنده Core i9-13900H اساساً خیلی بیشتر از نسل قبلی خود تشنه انرژی نیست. هرچند که میزان برق بیشتری مصرف می‌کند و مطمئناً از آنچه انتظار می‌رود، در وضعیت داغ‌تری کار می‌کند، اما هیچ‌کدام از این نکات به اندازه‌ای مشکل‌ساز نیستند که بتوانند بر عملکرد عالی این تراشه تاثیر به سزایی بگذارند.
مشخصات ظاهری
این پردازنده دارای ابعادی به اندازهی ۵۰ در ۲۵ میلی‌متر است و حداکثر دمای مجاز برای این تراشه ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد است. برای اتصال به مادربورد نیز از سوکت FCBGA1744 استفاده می‌کند.
مشخصات سخت افزاری
پردازنده Core i9 13900H یک GPU قدرتمند ۱۴ هسته‌است که از ۶ هسته‌ی عملکرد P-Core (Performance – Frequency) با معماری Golden Cove برای پردازش کارهای سنگین و ۸ هسته‌ی کارآمد E-Cores (ٍEfficient-Core) با معماری Gracemont برای مدیریت و پردازش کارهای معمولی بهره می‌برد.
از دیگر ویژگی‌های این تراشه می‌توان به استفاده از ۲۰ رشته یا ترد اشاره کرد و همچنین توان ۲۴ مگابایت حافظه‌ی Cache که بر اساس معماری Intel® Smart ارائه می‌دهد. این نوع معماری به همه هسته‌ها اجازه می‌دهد به صورت پویا دسترسی به آخرین سطح حافظه پنهان را به اشتراک بگذارند.
هسته‌های P از Hyper-Threading پشتیبانی می‌کنند که در صورت ترکیب با هسته‌های E منجر به 20 رشته پشتیبانی می‌شود. نرخ کلاک از 2.6 تا 5.4 گیگاهرتز (تک هسته توربو، تمام هسته 4.9 گیگاهرتز) در هسته‌های عملکرد (E-Core) و 1.9 تا 4.1 گیگاهرتز در هسته‌های کارآمد (P-core) متغیر است. ضمن این که، تراشه‌ی اینتل فرکانس پایه ۱.۹ و فرکانس توبو بوست ۵.۴۰ گیگاهرتز را ارائه می‌دهد.
عملکرد هسته های E باید مشابه هسته های قدیمی Skylake (در مقایسه با Core i7-6920HQ) باشد. همه هسته‌ها می‌توانند تا 24 مگابایت کش L3 استفاده کنند. این تراشه در مقایسه با Core i9-13900HK که مشخصاتی تقریبا مشابه دارند، از افزایش اورکلاک پشتیبانی نمی‌کند، اما از طرف دیگر، می‌تواند از مجموعه کاملی از ویژگی‌های مدیریت vPro را ارائه دهد. به صورت کلی متوجه می شویم که لپ تاپ‌هایی که این مدل پردازنده بر روی آن‌ها به کار رفته است، لپ تاپ‌های قدرتمند و خوبی هستند که در صفحه لپ تاپ نسل 13 می‌توانید لپ تاپ‌های جدید با این مدل پردازنده اینتل را به صورت کامل مشاهده کنید.
میزان و نوع حافظه‌ی رم قابل پشتیبانی
این تراشه‌ی مرکزی از دو اسلات کارت حافظه‌ی رم تا ظرفیت حداکثر ۶۴ گیگابایت از نوع DDR5 5200 MT/s، DDR4 3200 MT/s، LPDDR5/x 6400 MT/s یا LPDDR4x 4267 MT/s پشتیبانی می‌کند.
پردازنده‌ی گرافیکی مدل یکپارچه
پردازنده‌ی intel Core i9 13900H برای پردازش داده‌ها، تراشه‌ی گرافیکی مدل مجتمع Intel® Iris® Xe Graphics eligible را به همراه خود ارائه می‌دهد. گرافیک مجتمع، در واقع نشان دهنده مدارهای پردازش گرافیکی است که در پردازنده‌ی اصلی یکپارچه شده‌اند و قابلیت‌های گرافیکی، محاسباتی، رسانه و نمایش را ارائه می‌دهند. برندهای گرافیکی این تراشه عبارتند از Intel® Iris® Xe Graphics، Intel® UHD Graphics، Intel® HD Graphics، Iris® Graphics، Iris® Plus Graphics و Iris® Pro Graphics.
این تراشه‌ی گرافیکی یکپارچه حداکثر فرکانس دینامیک 1.50 گیگاهرتز را تولید می‌کند. این تراشه می‌تواند با استفاده از کابل رابط HDMI وضوح تصویر ۴۰۹۶ در ۲۳۰۴ پیکسل را با نرخ تازه سازی ۶۰ هرتز ارائه دهد. خروجی eDP – Integrated Flat Panel همین رزولوشن را با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز ارائه می‌کند اما اگر از خروجی پورت دیسپلی پورت (DisplyPort) استفاده کنید میزان حداکثر وضوح تصویر ۷۶۸۰ در ۴۳۲۰ مگاپیکسل در هر اینچ مربع با رفرش ۶۰ هرتز نیز در دسترس قرار دارد.
پشتیبانی از فناوری‌های خاص
تراشه‌ی پرچمدار اینتل از بسیاری از فناوری‌های خاص پشتیبانی می‌کند که Intel® Thread Director، Intel® Wake on Voice، Intel® Smart Sound Technology، Intel® High Definition Audio، Intel® Deep Learning Boost (Intel® DL Boost)، Intel® Adaptix™ Technology، Intel® Speed Shift Technology، Intel® Flex Memory Access، Thermal Monitoring Technologies، Intel® Volume Management Device (VMD)، Mode-based Execute Control (MBEC) برخی از این فناوری‌ها هستند.
مصرف برق
تراشه‌ی اینتل حداقل ۳۵ وات برق مصرف می‌کند اما به لطف هسته‌های زیاد و سرعت کلاک بالا بهترین تراشه‌ی ۴۵ واتی است. در هنگام اجرای حداکثر پردازش و حالت توربو میزان مصرف انرژی به ۱۲۵ وات می‌رسد.
بنچمارک‌های Core i9 13900H
بنچمارکینگ (Benchmarking) یا بنچمارک کردن در واقع نتایج سنجش عملکرد یک کالا است که در برابر رقبا و بازار مصرف محک زده شده و نقاط قوت و ضعف آن بیان می‌شود. در ادامه مهم‌ترین نتایج بنچمارک‌های مربوط به کالاهای فناوری برای تراشه‌ی Core i9 13900H را می‌توانید مشاهده کنید.
مقایسه پردازنده Core i9 13900H با دیگر مدل‌های نسل ۱۳ اینتل
در ادامه به مقایسه بنچمارک های مختلف پردازنده نسل 13 با دیگر پردازندههای اینتل پرداخته ایم.
رتبه‌ی عملکرد
در جدول زیر بازه‌ی فرکانس، تعداد هسته اصلی، تعداد هسته‌ی ترد و مقدار کش این تراشه با دیگر پردازندههای نسل ۱۳ اینتل مقایسه شده است.
همان‌طور که مشاهده می شود، تراشه‌ی Core i9 13900H رده‌ی سوم را به خود اختصاص داده و با دیگر مدل‌های نسل ۱۳ اینتل از نظر بازه‌ی فرکانس، تعداد هسته اصلی، تعداد هسته‌ی ترد و مقدار کش اختلافی مشاهده نمی‌شود.
مقایسه‌ی بنچمارک توانایی عملکرد
در نمودار زیر نتیجه‌ی امتیاز عملکرد تراشه‌ی Core i9 13900H را مشاهده کنید.
تراشه‌ی جدید اینتل در مقایسه با دیگر پردازندههای موجود در این نمودار، موفق نمی‌شود جایگاهی بهتر از میانه‌ی جدول را به دست آورد.
مقایسه‌ی بنچمارک چند هستهای در Cinebench R23
تراشه‌ی اینتل موفق شده امتیاز ۱۷۲۷۳ را در تست چند هستهای Cinebench R23 به دست آورد. در تست چند هستهای، نیز نتوانست به رده‌ای جز میانه‌ی جدول دست یابد. هرچند که انتظار می‌رفت تا رده‌ای بالاتر را به خود اختصاص دهد اما باز هم رتبه‌ی قابل توجه‌ای را به خود اختصاص داده است.
مقایسه‌ی بنچمارک تک هستهای در Cinebench R23
یکی دیگر از تست‌های بسیار مهم بنچمارک تک هستهای است که جدول امتیازات را می‌توانید مشاهده کنید.
تراشه‌ی قدرتمند اینتل در آزمایش تک هستهای هم با کسب امتیاز ۱۹۰۰ در Cinebench R23 تقریبا مکان قرارگیری خود را تغییر نمی‌دهد.
بنچمارک Cinebench R20 برای چند هستهای
برنامه بنچمارک Cinebench R20 به صورت اختصاصی برای CPUها طراحی شده و عملکرد آن‌ها را با استفاده از تکنولوژی Cinema 4D R20 می‌سنجد. این برنامه از هر تعداد هسته، حافظه و یا دستورالعمل های جدید از جمله AVX2 پشتیبانی می‌کند. در بنچمارک Cinebench R20 برای قدرت چند هستهای امتیاز ۶۷۸۱ را کسب می‌کند و پایاپای پرچمداران امتیاز می‌گیرد و اجازه نمی‌دهد به رده‌های پایینی سقوط کند.
بنچمارک Cinebench R20 برای تک هستهای
این هم جدول امتیازات تک هستهای این تراشه در بنچمارک Cinebench R20 در برابر رقبایی همچون اینتل و AMD.
این تراشه در بخش تک هستهای هم امتیاز ۷۲۶ را در بنچمارک Cinebench R20 می‌گیرد تا ظاهرا بتواند جایگاه خود را حفظ کند.
بنچمارک Cinebench R15 برای چند هستهای
نتایج چند هستهای و تک هستهای در بنچمارک Cinebench R15 نیز به شما کمک می‌کند تا بیشتر با برخی از ویژگی‌های این تراشه آشنا شوید. امتیاز ۲۷۲۶ در بخش چند هستهای نشان از جایگاه ثابت این تراشه در رده‌ی میانه‌ی جدول دارد.
بنچمارک Cinebench R15 برای تک هستهای
آخرین بنچمارک هم به امتیاز این پردازنده در بخش تک هستهای بنچمارک Cinebench R15 دارد. تراشه‌ی اینتل در بنچمارک تک هستهای Cinebench R15 نیز امتیاز ۲۷۱.۴ را به خود اختصاص می‌دهد.
سایر ویژگی‌های تراشه‌ی Core i9 13900H
کنترلر حافظه یکپارچه‌ی این تراشه از انواع حافظه‌های رم از ۴۸۰۰ مگاهرتز برای نسل دوازدهم تا حافظه‌ی رم DDR5 با ۵۲۰۰ مگاهرتز پشتیبانی می‌کند. Thread Director (در سخت افزار) می‌تواند از سیستم عامل پشتیبانی کند تا تصمیم بگیرد از کدام رشته برای عملکرد یا هسته‌های کارآمد برای بهترین عملکرد استفاده کند.
برای کارهای هوش مصنوعی، CPU همچنین GNA 3.0 و DL Boost (از طریق AVX2) را ادغام می‌کند. Quick Sync در نسخه 8 همانند پردازندههای Rocket Lake است و از رمزگشایی MPEG-2، AVC، VC-1، JPEG، VP8، VP9، HEVC و رمزگشایی AV1 در سخت افزار پشتیبانی می‌کند. CPU اکنون از PCIe 5.0 x8 برای GPU و دو PCIe 4.0 x4 برای SSD بهره می‌برد.
کارت گرافیک یکپارچه مبتنی بر معماری Xe است و 96 EU (واحد اجرایی) را ارائه می‌دهد. SoC در یک فرآیند 10 نانومتری در اینتل ساخته می‌شود که به اینتل 7 معروف است و در نسل دوازدهم بهبود یافته است.
سخن پایانی
پرداززده‌ی نسل ۱۳ اینتل Core i9 13900H در بنچمارک‌های انجام شده، نشان می‌دهد که یک پردازنده‌ی قدرتمند است. این تراشه هرچند که در میان خیل رقیبان نمی‌تواند جایگاهی بهتر از میانه‌ی جدول را به دست آورد. اما باید به این نکته توجه داشت که اینتل نیز ادعا نکرده است که این تراشه برترین و قدرتمندترین پردازنده‌ی این سری است. امیداریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.
مطالب مرتبط
مقایسه نسل های مختلف cpu: چگونه نسل های پردازنده ارزش خرید را افزایش می دهند؟
راهنمای صرفه جویی هنگام خرید CPU: آیا برای بازی حتماً باید پردازنده پرچمدار بخریم؟
مقایسه پردازندههای Core Ultra 9 285K و Ryzen 7 9800X3D: کدام بهتر است؟
تفاوت پردازنده های لپ تاپ اینتل سری H ،U و P
افسانه‌ها و واقعیت‌ها؛ جدال ابدی AMD و Intel
مقایسه نسل ۱۴ اینتل با ای ام دی ۷۰۰۰
